����� ������ ������� ��������� ��������� (8 ������� 2005 �.): ��. ���������� / ���. �������� �. �. ��������. �.: ���-����� ������ ���������, 2007. �. 52�62.

�. �. �����

������

��� �� ��� ���� ������

������ ������� �������� ����� ���������, ������� �� ����� ���������:

�<...> ����� ���� � ����� �������� ���� ������ ����� ����������� ����� �����������������; ����� �� �� ����� ����� �������, ��� �� �������� ������� �����, ��� ������ ��������?� (����� ���. ���������. 1996. � 17. �. 80).

� ���������� ���, ����� ��� ��� ������������ �����, � ����� � ������� ������ ������ ���� ����. ������ �������� ��������: ���-��� ����� �� �������. �� ������ ��������, ��������� ��� �������, ��� ������, ��� ������ ����������� ���� � ����� ����. �������, ���������� ������ ����� ���������������, � ���� �������� �� ������� � ���������, ������� � ���, ��� �� ��� ���� ������.

�������, �������������� ���� �� ������� ���, �� ��� ����� � � ������� ��� ���� ��� ������, � ��� ��� ������ ����������, ����� �� � ���, ���� �� �� ���� ��� ��� ���� �� ��� ������ ������ ��� � ���� �� ��������� ��� �����. ���������� ����: ��� ��� �� �� �, � ������ ������ �������.

�� ��� �������: ���� �� ����� ��������� � ������ ����� ����� ����� ����������� � �����������. � ��� ��� ��, ��� �����, � �������������� ��� �������������. ��� ���������� ���������� ��� ���������������.

��� ������ ���� �������� � � ���, ��� � ��� ���� ��������, � ���, ��� ��� ���� ��������. ��� �������-

52

���� �������������� �������� ����, � ������� ����� ���������� ��������������� ���������� ���������� � ��� ������ ��������������: ��������� ����������� �� ����� ���������� ��� ����� ��������������� ������������, ������������ � ��������������. � �������� ��������� ����� �� �������������, � ����� �������� � ����� �����������, � ����� ��������������� �� ��������� � ���. ������ � ��� �������������, ��� ����� ��� ��������� ���������, ����������� � ����������� �������� ��� ��� ���� ������������ �������������.

�� ��� ������� � ��� �������� ������������ ������ ����� ����, ��� ������ � ������: ���� �� ������ ����������� �������������� ��� ����������, �� ������ ������������� �������. ��� ���� ���� ��������� ������, ������ � ������ ������� � ��� �� �������� ����� ������:

������ �������� ��� �� �� �� �������, ������� ������� ���� ��������, � �� ��, ������� � ��������� ������ ���� ��, � ��� ����� ����� ������ ����. ����� �������� ���, ��� �������, � ������� �� ����� ������ ����������� ���������; ���� ��� �� ����� ���������, �� ��� ������, ��� ��� ��� ������� ������, ������ ��-������. ��������� ���������� ������ ��������� ���� ������ � �� ������������� � ���, � ���������� ��, ������ �� � �������� ��������� ������, ������������� � ���. ��� ��������� �� ������ �������� ����� ����������� ���� � ���� ���������� ��� �������<,> � ����������� ���� ���� � ���������, ��������������. ���� �� �������� ������ �� ����������� <...> �� ������� ����� �������, ��� ������ �� ��� ������ ����� ����� (���. ���������. 1979. � 10. �. 27).

������ ����� ��� ���� ������ �� ������� � �����������������. ��������� �������������� ��������� ���� ��� � ���������, ��� ��� ����� ������ �������,

53

������, ��� ����������� � �������� �����, ��� ��������� ������ ����� � ������������ � �� ������� ����������� ��������. ������ ����, ���� �� ���������� �����������:

������������� �������������� ���� � �������� � ��� ������ ��������, ���������� � ������� ���� ���������.

������������ �������������� ���� � ���������� � ��� ������ ��������, �� �������� � ������� ������ ��������� <...>

��������� � �������, �� �������� ��� ����������, � �� ������ (�. ������. ������� ������� ����. �����������).

����� ������� �� ��������, ��� ������ �������������� �� ������. � ������� � �������� ���������, � ��������� � �������� �����, ������ ����� ���������. ���� ������������ �������� ������� �� ��������������� (�� ����� �������� ����), �� �������, �� ���������, ������ ���������� � �������������� (��� ������ � ������ �������):

�<...> ����������� � ��������� �� ������ �� ����, �� � �� ���� � ��� ������� �������� �� ��������� ������������. (��������, ��� ��������� ���� �������� ����������������, � ��� ����� � �� ����������)� (���. ���������. 1979. � 10. �. 27).

�������������� ����� �������� ������������ � ��� �� ��������������, � ����� ������ � ���� ����� ������������ ������������� ���������. ��� ��������� ��� ������� ������ ����� �������� ������, � ��� ������� ��� ��������� � ������� �������� (��������� � ������ �����������):

���� ���� ������������ ��� ���������������. ����� �������� ��� ������, ��� �����. � � ���� ��� ������� <...>

54

������������ ����� �������� � ���� ���� �� ������ ���������� ���������, � �������������� ��������� � � ����������� ���������� ������������� �������. �������� �� ��������� ���-�� ����������. �������� ����� ���� ����������� ������ <...>

���� ������� ���������� �� �������, � ������, �������� ����� ������ ���� (�. ������. ������� ������� ����. �����������).

�������, ������ ������� ������������������ ����� ���������, �� ���� � �������� ����� ���� ��������� ��������������. �� ����� ���� �������� ����� ����� ��������� � �������� ����, � ������, ������ ������� ���� � ������� ����������, ����� ��������������� ����� ������������. � ���� ���� ������ ���� �������, �������� ���� ��������: ���, �������, ��������, �� ����� ���������������, �� ����� ������ � ��������. �� � ������������ �������������� ����������, �����������, ���� ���� ������. � �� ����, �������� �� ��������� ��� ������������� ���������. �� �������, ������� �� ����� ������ ����� �����, ������� ���������� ���� ���������� ������, ������� ����� ���� ���� ������������� ����� ����������� �����, � ��� ��� �� �������...

�� ������ ����������� ������� ��������� ����������� ������. � �������� �� ���������� �� ����� ����� ��� �������, � ������� ���� ���������� ��� ������. ����������, � �� ����� ������������� ���� ����������� �� ����, �� � ����, ���� ����������� ��� �� ������ �����, ��������� �������� ��.

��� ����� �������. � ��� ��� (1979) ��� ��������� �. �. ���������� ����� ������� ������������ � �������, ��� ��������� ���� �������� ������ ��������� �������������� ����� �����. ��� �� ������ ��� ������ �� ��������� �����, � ������������ ��� ���� � ������� ������ �� ���������� � ��� �� ����� ������ ���-

55

���������� ���������, � ����� ������ ������������������ �������� � �������� ������� �������������� ������������. �����, ��� � ���������� � ���, ��� � ������, ����������� ���� ����������� ���� (� ������ ��������� 3-�������� ����), ����� �� �������� �� ���� ����� ����� �������������� �������� ��������. �� ������� � ��� ���������� ���������� �����, ������� �������� ��� ���� �������� ����������! �� ���� �������� ���� � ������������ ������������� ��������������� �����������:

�������������� ��������, �������� ������������, ����� ��������: ������, ��� �� ��������� �� ������������ ������� ������� � �������, ����������� �������������� ��� ������������� ������. ��� ������ ��� ���������� ���: ���������������� ������� ������ �� � ���������, � � ���������; � ��� ������� ��� ���������� ���: ������ ��������������� ����������� ���������� ��� ������ �����, ������ � ������� �� ������������ ����� � �� �������� �� ����� � �����. ������ �� ��������, ����� �������: �� ������ XVIII �. ������� ���������� �� �������; �� ������ ���������, �������: �� ������ XIX �. ������� ���������� �� ������ � ��������; � ����� �������� ��������� �������������: �� ������ XX �. ������� ���������� �� �����������. �� �� ����� ���������� �� ������ ����� ������������ �����, ����, ��� �������, ������������� �������� �� � ������������. �� � ������ ��������, ��� ��� ����� �������� ��������� ��� ���������� ���������� ���� ����� � ������������ ����� ���������� ��������� ��������, � ���, ����� ����, ���� ������������ (����������� � �������. �., 1979. �. 306).

���� ��� ������������, ���� ������� � �� �������, � ��� ������: �� ������ XX �. ������� ���������� �� �����������, � �� ������� �� ��� ����.

56

��� ���� ������ ���������, ��������� �� ���� �������� �����������, ����������� ��� ����� ��� ���������� ��������. �� ����������� �������� �������������� ��� �������� 4-� ������ ��������� ������� �� �������� �������� (1969), ��� � ��������� �� ������ ��������� ������� �. �. ���� �� ������ �����������. ����� ��������� ���� � ���� �� ���������� ��������� XX ��������; �� ������ ������, ������ � ������, ���� ���������� ���� ���, �� ����� ���������� �� ������ �� ������� ����� ������. � ������������ ����� �� ��� ����� �����, � ��� ��� ��������� � ���������� ������ �� ������� ��������. ����� ������������ ������ ���� � ������������ ������� ������������������ � ��������� ������ �� ��������, �� �� 10-���������� �������� �� ����� ��������� ���, ��� �������� �������������� ������� ������� ����� ������ ������������� � ������� �������� ����. � ��� ��� ��� ���������� �������� ���������� � ����������� � ���������, ������ �� ������ �� ���������. ��������� ����� � ���� ������� ����������� ���� � ���������� ������������ ������� �������. �� ����� ����� ��� <������> � ������� ������ � ��������� ���� � ������, �� ���������, ��� ���� ��� ���������������� ���������� � ��� ������� �������� �� ����� ������������� �� ������, ������� � ����� �� ������ ��������� � �� ��� ���������. ������ �� � ���� ������ �� ���� ��� ���������� �� ������������ ��������� ����: ��� ������������� ������! ������ � ����� ��������� �������� �������� ����. �� ��� ������ ������� ������ ���������. � ��� ��� � ������ ������� ����� ���������, ������� ��������� ��� ������ ��� ������, ������ �����, �� �� ���� �� ��� �� ��������� ������ �����������, ��� ��� ���������� ��� � �� ������, �������, �������������� ������, ������� � ����� ������� ��������� �� �����. �� � ��� ���� ������� ��������� ���������

57

��������� �������, ��� � ������������ ������� ���������� ��� �������������� ������������� � ���������������� ����� � �����.

��������, ������ ������� ���� ����� ������� ���������� �� ������ ���������. � ������� � � ��� ��������, ��� ���������� ���� ���������� �������� ������������ ����������, � � ������������ � �������. ��� ������ � ����� �� ������, ��� ��� ������ � �������� ���������� �� ����������� ������� �������� ��������� ����-�� ����� ���������� ���������������.

����� ������� ���� � ��������� ��� ������, � ������ ������� ���������� � ��� ���������� ���������� � ������������ �����������������. ��� �����, �� ������ ����� ��� �������� �� �������� � ��� ������������ �����, ������� ���������� ��� ������� ����. � ���� �� � ���, ��� ����� �� ��� ����� �� ������� �������. ����� ����� ���������� ��� ���������� � ���� � ��� �����������. � �� ���� � ���� ������������ �������: � �����-�� ���� ���������� �� ��� ���������� �������, ��� ������� � ����� ���������� ������, �� ������� ���� � ����� ������. ���� ���� � ������������ �������� � �������� ������������ ���������� �� ����������:

����������� ���������� ����� ���� � ������; ������� �� ���� ���� ������� ���������� ���������, ����������� ���������, � �� ������� (�������� �. ������ � �������. �., 2000. �. 316).

���� �������� � ������ ������ ��������� � ������������� ����������. � ������ ���� ������, � ������� �������� �� ���� �������� ������ ������� �������: �� ����� ��� ����� � ��� ����, // ��� ����� � ��� ���� �����!� �������� ���������������, ��������� ����� ������ �������� ��� ����� ����������� ���� �������������� ��������� � ���������� �� �����. ���������, ��

58

���������, � �� ������� ������, ���������� ��� � �������, �������� �� ��� ��������� ������ �� �������� �� ����� �������. � ������ ������� �� ������� �������:

������ ����, ��� �������� ����� � ���� ������� ��������������, � ������ ������� ������������ �������� ������, ��� ������������� ��������� � ���� ��������� (��������������. 1992. � 6. �. 45).

� ������� ��� ����� � ������� ������ ���������, ��������� ��� ������� �� �������: ��� ��������� ������������� ������������ ������������ ������� ������, �� ���������� � �� ���� ���� � ��� �������, ����� ���� �������� � �������������� ��������. � ������ ����� � ����, ��� ��� �� ������������, �� �� ��� ��� ����� �� ��������� � ����������������� ������� � �������� ���� ������ �������� ���������. ������ ���� ��� ��������� ��������: ������ �� ������� ��� ����������� ����������������, ������� ����������� � ������ ���� ���� �� ���� ���� �������� �� �� ���� ���.

��� ����������� ������ �����. ��� ��������� ������� ����������� ���������� ��������, ������ �� ����� ������ ���������, � � ���������� �� �������� ������� �������� �����. �� ��������� ������� ����� �� ����, ��� �� ��� ��� ��� ������ �����, � ���� ������ ������� ��������� �������� ����. ��������������� ������� �������� ��������� � ������ ��������� �����, �� ��������� ������ ������� ���� ��� (��� �� ������, �������, ��� ���������� �� ��������� � �������� � ����������). ������ ��, ���� � ����� �������������, ����������� �������������� ����������� ���������� � ����������� �����, � �������� �� �� ��� ����, ���������� � ������ ���� ���������, ������������� ��� � 1910�1920-� ����. ����� ���������� �������������� ����������� ����������������� ������������

59

���������: �� �������, � �� ��������, �������������, � �� ������������, � ��������� ����� ��� ����� ����������.

�� ���� ��, ��� � ���� � ��������� ������� ������ ���������� �����������, � ��� ������� ������� � �����. � ���� ������ ��� ������� ��������������� ���: ��������� � ���������� � ����������. �������� ������� ��� ���������� �������, � ����� ���������� �����������, �������� � ������������ �����. ��� �������, ����������, �������� � ����, � ������� �������� �������:

�� � ��� ������, � ��� ��� ������ � � ���, ����� �� ����������������� �������� (�������� �. ������ � �������. �. 330).

������, ������ ������ ��� ����� ���������� ��������������� � ���� �� �� ����������. �� ���� �������, ��� �������� �� ������: ����� ��� ���� �������������������� �������� �������� ����������� �� ���� (����������, ���� ��� �� ����� �� �����). �� ���� ������������ ����� ������� ���������� � ����������: ��������� ��� ���� ���� ����� �������� ������� ������� �����������������.

���������� ����� ����� ������� ������������� ����� �����, � �� ������ � �������, �� � � �������, � ����� ������ ��������. ������� ���� ����������� �� ����������� � ������������ ������� �������������������:

������� ������ ������� ����� ����� �� ����������, ��� ������������� ��������, �� � ���� ����� ��������� ���������, ����� �� ��������� ������ �������, ��� � ������������� ������� ����� ��� ���������, ����� � ������� ���������, � �� ��� �� ��� �� ������������� ������� ��������� � ��������� ��������� <...> ���� <...> ��� ����� ������� � ������

60

��������� (���� �. �. ����������� ������� �����������������: ����. ��. �� ������ ���. �., 2006. �. 361).

� ������ � �������� ������� �����, ������� ������ �� ����������, ��� ������������� ��������� �����, ��� ������� ������ ��������� � ������������ ��������� ��� �������, ������� ��� �� ����� �������, ��� ������� ��������. �� �� ���� ������� ���������� � �������� ������� ����� ���� � ����������. � ���� ��� ���� �� ������������ �������� ����� ��������� (�������������) � ����������: �� ������� � ����� �������� ������������. � � ��������� � ��� ����� ���� ������������ ���������: �������� � ������������ �������� � ��� ������� ��������� ������, �� �������, ��� �������� �������.

� ���������� ������� � ���� ��������� ���������, �������, ��������, �������� ��� �����, ��� ������ ������. ��-������, ��� ��� ���������� ������ � ����������. �� �������� ��� � ����, ��������, �� ���� ����� ������ � ���� ���, �������, ���������� � ����� ��������� ���������, � ����� �� �� ������ �� �� ���������� � �� ��������� �����������. ����� �������, ���������������� ����� � �������������, ����������� ���� �� �������� �������, ����������� ���������, � ���� ������ ��������� �������, � ����� ��������! ��� ���� �������� �� ������� �� �������� �� ���� ��� ���������.

������ ��������, � ������� �� ���� ������, � ��� ������������ ������������ ���������: ��������, �� ����� ����� ������� � ������. �� ��������� � ����� ������ ������� ����������. � 1958 �. �� ������ ����� ����� �. �. ��������� ������� ������ � ������� �������� �����:

�� ������� �� ��� �������� � ������������ ����������� � ����� �������� �� ��������� <...> �� ������: �� ����������� � �� ��������, ��, ���� � �������

61

����� ����������, �������, ��� ������������. �� ��������� ��� ���������� ��� ������������, ���� ����� � �����, ��� ��� �������� �� ������ �� ������. ����� �� ��� ���������� ���� ���� ����, ����� ����������� � ���, �� �� ������� � ��� �� ������� �����. ���� ������������ ����� �� ������� ��� � �������� �� �����: ����������� �� ���� ����� (���� �����, ����� ����� ������)...�� (�������� �. ������ � �������. �. 318).

���� �� � ������ ������, ���� �����, ��� ��� �� �������� � ���������� �� ����� ������ �������� ������ � ������� �����, ��� ����� ��� ����� ���������� � ������� �� ������� � �������� ��� ������� ��������� ��������� ����������������� ����������. �������, �������� ��� ��� ���������� �����, ��� ��� ��������, �� ������� ������������ ���, ���, �� �������: ��� ��������, ����� �������� ����� ��������� �� � ������, � �� ��������. �� ������ ������, ���� ��������� �������� ��� ������� �� ����� �����. �� �� ���������� �� ��� � �������������� �����������, ������, �������, ��� ��� ������� ������������ ��������� ����� �������� ������� � �� ��������� ����� � ����� �� ������� �� ���� � ������ ��������: ��������� ������� ������ � ������� � ������������.

��� ��� ����� ��������� �������� ��� �������������, ������� �������� �������� ������. ���, ���� �� �����, ��������� � �������� ������������ ����������� � �������. �������, ��� ��������, � �� �� ���� ���������: ���������� ���������� ���������� ������ �������� ���������� ������� � �� ��������� ������������ � � � �������� ����� ����� �� � ���� �� ������������� � ��������� �����������. ������� ������ ����� ������ ��������� ���� �� ����������� �������� ��� ������� � ���������� �������. ��������� �� ���� �������, ��� ��������� �� �����.

8 ������� 2005